W II połowie XVII wieku dekanat grodzieński diecezji wileńskiej zawierał 21 kościołów katolickich (Odelsk, Hoża, Dąbrowa, Ejsmonty, Jeziory, Grodno, Indura, Krsnybór, Krynki, Kundzin, Kuźnica, Kwasówka, Lipsk, Brzostowica Mała, Nowy Dwór, Przewałka, Różanystok, Sokolany, Sokółka, Szudziałowo i Zalesie). Kościoły te zostały ufundowane w różnych okresach, od początku XV wieku to jest czasów wielkiego księcia Witolda (parafia Grodno), do końca XVII wieku. Większość z kościołów powstała podczas panowania Zygmunta III Wazy (na przełomie XVI i XVII wieku), fundatorem większości z nich był monarcha. Kościoły w Ejsmontach i Brzostowicy Małej powstały jako ostatnie, odpowiednio w 1695 i 1663 roku, po wojnie Rzeczpospolitej z Rosją.
Według wizytacji i inwentarzy dekanatu zawartych w różnych manuskryptach litewskich i polskich w dekanacie istniały tylko dwie świątynie murowane (Grodno i Zalesie), a kościół w Nowym Dworze był konstrukcji mieszanej, murowano-drewnianej. Pozostałe kościoły były drewniane, chociaż niektóre z nich były okazałe i przestronne (np. Kwasówka, Sokółka, Dąbrowa i Odelsk). Dachy kościołów drewnianych były zazwyczaj pokryte gontem i ozdobione wieżyczkami zwieńczonymi krzyżami. Jednak typem dominującym w dekanacie były świątynie małe i średniej wielkości, większość z nich nie była remontowana po okupacji rosyjskiej, rabunkach i podpaleniach. Wizytatorzy zwracali uwagę na konieczność restauracji kościołów, naprawy ołtarzy i budowy cyboriów koniecznych dla właściwego przechowywania Najświętszego Sakramentu i przyborów liturgicznych. Cztery ze zrekonstruowanych kościołów zostały poświęcone przez biskupa tytularnego Gratianopolis Mikołaja Słupskiego podczas przeprowadzonej przez niego wizytacji w 1674 roku. Kościół w Indurze odbudowano po pożarze dopiero w 1989 roku. Kościoły miały zazwyczaj trzy ołtarze, najwięcej ołtarzy miały świątynie w Grodnie (9) i w Odelsku (7), w niektórych kościołach znajdował się tylko jeden ołtarz (np. Hoża).
Regułą było złożone wezwanie kościołów: generalnie kościoły poświęcano Św. Trójcy, Jezusowi Chrystusowi (popularnym wezwaniem było Przemienienie Jezusa), Błogosławionej Maryji (Niepokalane Poczęcie, Nawiedzenie i najczęściej, Wniebowzięcie), druga część wezwania zawierała imiona świętych, zazwyczaj zgodne z imionami fundatorów lub kolatorów. Na przykład kościół w Indurze ufundowany przez Mikołaja i Helenę Tarłów poświęcony został nie tylko Św. Trójcy i Wniebowzięciu Najświętszej Maryji Panny, Opiekunki Wielkiego Księstwa Litwskiego ale również Św. Mikołajowi i Św. Helenie. Udało się zebrać informacje o 76 księżach posługujących w parafiach dekanatu. W 1662 roku przeciętny wiek duchownego wynosił ok. 50 lat; wizytatorzy zanotowali, że niektórych z nich cechowało niedbalstwo, nie stronili od alkoholu, nie nosili sutann i wdawali się w awantury. Jakkolwiek zdarzali się również pasterze, którzy świecili przykładem dla innych (Bartłomiej Chrzanowski i Mateusz Dzierzgowski).
Niewiele wiadomo o działalności bractw kościelnych w dekanacie (w 1662 roku wspominano jedynie o bractwie w Dąbrowie), więcej informacji na ten temat pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku (Indura i Sokółka). W porównaniu do innych dekanatów diecezji wileńskiej, w dekanacie grodzieńskim występowało znacznie więcej nieoficjalnych przypadków cudownych obrazów (zanotowanych w 6 parafiach) w II połowie XVII wieku.
Ludność dekanatu była zróżnicowana religijnie, w jej skład obok katolików wchodzili unici, prawosławni, żydzi i wyznawcy innych religii. Nie zanotowano poważniejszych konfliktów na tle religijnym. Ordynariusz diecezji zezwalał na remonty synagog, Żydzi przechowywali i pomnażali chrześcijańskie pieniądze. Tolerancja miała jednak swoje granice: Żyd imieniem Jakub został obwiniony o pożar kościoła w Indurze. Katechezę wiernych prowadzono podczas niedzielnych modłów, przesłanki na temat działalności szkół parafialnych, które miały nauczać podstaw wiary, lub prób powołania takich szkół istnieją tylko dla Dąbrowy, Sokolan, Lipska, Krasnoboru, Ejsmontów i Hożej. Wymagano uczęszczania do kościoła w niedziele (przynajmniej jednego członka rodziny) i brania udziału w Mszy Świętej. Nauczano wiernych najważniejszych modlitw takich jak pacierz, Zdrowaś Maryjo, wyznanie wiary i Dziesięć Przykazań w ich ojczystym języku. Wierni zazwyczaj przystępowali do spowiedzi i Komunii Św. raz w roku, przed Wielkanocą. Szpitale (domy dla ubogich) funkcjonowały w parafiach Sokółka, Nowy Dwór, Hoża, Lipsk i Dąbrowa.
