Opracował: Tomasz Orechwo
- Grandzice alias Monczyno włok 89
- Perechrystowice ats Kaplica włok 8
- Dzieleciarze włok 4.
- Oleskowice ats Sapienkj włok 3
- Adamowice włok 30.
- Karlowo ats Mickiewicze włok 17
- Baranowicze włok 30
- Małachowicze włok 16
- Olszanka włok 44
- Gibulicze włok 24
- Potorkow włok 4
- We wsi Suchy włok 9
Summa włok 295
Jako tych włok tudziesz Kamienic y Placow Mieyskich rozne Commipie etimme date Anni 1675 bez Consensu JKM przedac y innym jakimkolwiek sposobem obierowac zakaz aby założywszy winę na Magistrat Grodzienskj trzech tysięcy Talarow twardych od Skarbu JKM iesliby komu miał dopuszczac. Tedy y My widząc że takowe przedazy y abienatie gruntow nie tylko Miastu wrozne przez to podzielone suridibj ruinę, ale Prowentom stosownym JKM diminutią przynoszą tosz vadium albo winę trzech tysięcy Talarow twardych. Reasumujemy y na pomieniony Magistrat zakładamy, kto remi Casu przestąpienia nienieyszey ordwiatey et inhibi tiey do Skarbu JKM irremipibiliter za plani y oddać powinien będzie.
O WŁOKACH MIASTA GRODNA ORDINATIA
Lubo Mieszczanie Miasta tego kilku tylko ex Magistratu wyiawszy /za to że chram boni publici Miasta tego cale porzuciwszy nie w samym Mieście iako powinni, ale po Folwarkach swoich ordniarie mieszkają, żadnych handlow ani kupiectwa ikoby znacznie Skarbowi JKM emolumentum prowenure mogło/ nie prowadząc, ale samego tylko rolne gospodarstwa priuata publicis ante popendo pilnują y dogladaią przez co wdaley to bardziej Miasto to idzie w ruinę dlaczego słusznie by na ich włokach czynszu podwyższyć się zeszło y mogło.
Maiąc jednak na to wzgląd osobliwy, że to Miasto yz z okazie częstych poblicznych Ziazdow Obywatelom iego siła aggranatiey yrozechodow przybito dla zageszczonych zaś wielu Duchownych y Szlacheckich w tymże mieście Jurisdietey ab Oneribus quibusuis Cinilibus per novellas Constutitiones libertowanych znaczne prowent enty swoich ponosić muszą zmniejszenie żadnych z tych Ratyi y considerentiey, a osobliwie insistenido woli y wyrazney Declaratiey JKM PNMit. przy dawnym ich czynszu consernuięmy tak jednak, żeby go dobrą monetą / iako zawsze przed tym a primna w tym mieście Juris Magdeburgiń Erectione oddawan byli zwolli Podskarbu MM wnośli y płacili. Co uczyni zwłoki iedney z groszy czterdziestu Litewskich, a Polskich groszy pięćdziesiąt cum rednetcone na dobrą monetę złotych dwa Polskich y groszy dwadzieścia y pięć.
Dochod z Miasta Grodna do Skarbu J.K.M.
Z Włok 295 wyzej specyfikowanych płacili przedtym Mieszczanie Grodzienscy po groszy czterdzieści Litewskich z włoki, summę złotych czterysta dziewiedziesiat ieden y groszy dwadzieścia. Teraz reducuiąc na dobra monetę, a Cento per flored 10. Co uczyni Curren Moneta płacić będą cum adminiculo Jm P Viceeconoma contra Retertentes 835,25.
Kapczyzny od Miodów y piw z każdego Domu na Rok co Piwo albo Miód robią maią dawać po kopie Litewskiey, to iest od miodu kopa Litewska, a od piwa druga kopa Litewska na Rok, od czego się na Rok kładzie kop sto Litewskich co uczyni Currenti moneta 250.
A ieśliby się więcey nad sto karczm znalazło, w ktorychby takowe piwa y miody robiono z takowey amtey w skarbie JKM Nadworny Jm P Viceeconom rachowac się y takową amią oddawać powinien do Jm JKM, a Mieszczanie żadnych Domow utaiać ani uwalniać nie maią y owszem unnych furi dib do takowego Podatku pociągać y dopomagać będą, a tego Dochodu Regestra osobne pisać Mieszczanie y na przyszłey Comipiei prodnuwać będą powinni.
Gorzalczannego czynszu od którego y Żydzi należą według Praw y Przywileiow Mieyskich płacić powinni kop pięćdziesiąt groszy Litewskich ……..125
Podwodnych pieniędzy iako się to dowodnie wskazało ex Priwileyo Ingismunditrimy ze tenze JKM Zygmunt Pierwszy Miasto Grodno od Podwody Ihtok które odprawowane powinni byli Mieszczanie Grodzienscy uwalniając nacznazbyt iako do sposobu swego y Naiasn…… swoich Coreli po kop piedziesiąt Litewskich płacić powinni faux….125.
A pisz od dawania wszelkich poddanych przed wolni.
SUMMA PROUENTU Z MIASTA GRODNA R 1335/25
PRZEWOZ
Pod Miastem Grodnem przez Niemen iest Przewoz Promami y innemi mnieiszemi statkami, zktorego dochod z dawna Skarbu JKM należał y teraz należy. Zaczym serio tego JP Viceeconom y Podstarosci suridiczny przestrzegac powinien abycń prowindiau etdi minutionem prowentow stołowych JKM żadne Osoby na Niemnie pod Grodnem Promow, Łodzi nie stanowili y Przewozow nowych nie formowali.
A lubo do trzymania tego Przewozu Miasto Grodno według Przywileiow swoich iest nayblizsze, ale że tak wiele iako y inni arendarze nie chcieli. Tedy ten Prouent przy Urzedzie Zamkowym zostawuiemy tym sposobem, żeby go albo on sam trzymał, albo plusofferenti w arende puścił, którego prouentu rocznego do skarbu JKM szcuiemy.
SUMMA PROUENTU Z PRZEWOZU R 1300
A ieśliby przyszło za wiekszą summe arednować tedy z takowey arendy skarbowi JRM Nadwornemu Przed Zamkowy rachować się quotannis powinien będzie.
Ponieważ przy odprawowaniu Rewiziey Naszey Ekonomi Grodzienskiey Przywileiow i Praw Mieyskich od Krolow Jm nadanych pokazało się iż Miastu Grodnu między ninemi przynależynosciami pozwolone w Cegelni wolne wyprawnienie y oney zużywanie. Co dotąd dla rożnych na pomienione Miasto zachodzących potrzeb należytego skutku wziąć nie mogło. Tedy aby tym lepiey do murowania się y budowania Mieszczanie y inni ludzie w mieście rezydujący y domicilia swoie zakladaiący mogli mieć Commoditatem, nihil aquius indicanimuy iono żeby Cegelnia Mieyska iako naiprędzey stanąć mogła. Co Szlachetny P Hanus Paulsen Burmistrz niegdy Grodzin. Przyiął na się za Contensem całego Magistratu y to Opus tak potrzebne Miastu ze wszystkimi wystawie szebbmietował się. A że temu dosyć nie uczynił… Myescvi Commpionis Nań wkładamy to na Magistrat cały Grodzieński aby na iakimkolwiek gruncie sposobne mieysce wypatrzywszy. Cegielnia, Piece do wypalania, Cegły potrzebne i szopy porządne wybudował y wystawił. A ze to sine notabili sumptubydz nie może lat dziesięć po wstawieniu wolne oney zazywanie y pożytkow odbieranie bez wszelkiego płatu mieć będzie ten kto się wystawi, a po wyjściu dziesięciu lat tasz Cegielnia ze wszystkiemi pożytkami ni bonus publicus miastu obrocie się ma. Do arendowania iednak oney na dalsze lata ten który ią wystawi naibliższy bydz powinien. Prouent Mieyski Targowe y Brukowe ex vi Priviley Grodnom Miasta JKM Grodnowi należy Rzeźnixy Grodzieńscy, chrześcijanie iaki iest, et infuturu będzie ich numery, ponieważ maią codziennie fructus od każdego bydlęcia nec plus, nec minus po groszy sześciu Polskich za wykonanie Juramientu Cechmistrza rocznego na prawdziwey liczbie bydła bitego powinni od Carberny te Privileyom.
Privilegion suorwm. Rynek ten zawsze potzrebuie w przatnienia iakoś dawnemi monitoriys korolow Jehm. y Commipiami rożnych Jehm. PP Commiparzowsta tutum aby annuatim cały Rynek in Cirumferentia Przedtory był wyprzątywany y każdy przed Domem swoim na ulicach co tydzień błoto wywozić kazał. Co ze non sinen notabili sumptu przychodzi Miastu tedy każdy od woza siana / esscepto equestri Ordine / tantum Conditionis plebeia po groszu iednemu, a od wozu drew po szelągu iednemu fune vela refraktatione na to ochendostwo płacić powinien będzie.
Jako wszystkie Cuiuslibet status Miasta aqualitate et vnione petifsmuim con jeruantur, tak Miasto JKM Grodno w liczbie pierwszych WSCZ Miast non po stremo łono zostające tak wielą Przywileiow krolow Jehm, ozdobione, ponieważ Const, 1673 in Domialin obradow oboyga Narodow iest naznaczone. A oraz onus wybudowania wczesnych in temperę na trzeci Seym gospod tego z Constitutia na to Miasto włożone, życząc aby temu ani też vi tym znacznej przed nastąpieniem wolnego Ziazdu mogli uczynić doscie y uważając iako solers Naiaśn. Krolow RN Providentia Juridica Prawa Magdeburskiego w tym mieście fundniąc tak wielą Przywileiow ante et post anionem tak Dekretow ese Personali Juridice Mieyskiey wszystkich maiących w tym mieście Popepiey Jubiecit et determinant żeby ad omnice onera Civitatis należeli.
My Commisarze JKM chcąc pomienione Miasto Grodno zachować pierwszym porządku inharendo piribus et Privileiy y Dekretom y Restryktom Krolow Jchm statui mus aby w słuszney każdeykolwiek Poszepie swoie w Mieście Grodnie exeptis bonis lege publica Constitutiami uwolnionych / wszystkie one są Ciuitatey rozono z miastem dźwigali, osobliwie In quilini stanu szlacheckiego grunty y Place Mieyskie maiących którzy ese vi Privileyiom Miastu Grodzieńskiemu nadanych nie mogą się żadnym sposobem ab oneribus Miasta wyłamywać y ci co włóki miejskie otrzymaią albo morgi Place y jakiekolwiek grunty Mieyskie. Czynsz z nich skarbowi JKM należącey dueta proportione zarówno z Miastem wcześnie oddawać y płacić powinni. A któryby kolwiek ex Poszeporibey tak stanu Rycerskiego iako y Juris May deburgici Annom Censum podług Inventa na co rok nie wnosić y nie przykładac się do składek Miasta tak na czynsz iako insze potrzeby, takowey kazały ad cuinotnis instacim etdolatroneb Instigra Ebono mucznego od Posesey włok morgow, Ogrodow, Placow y gruntow swoich od padać będzie y P Jasn. WSCZ executio nem ex refrenteriys im Casusac fisci promo nebit Ecoforum nie gdzie indziey iedno za Dworem w Sądach A steperskich naznaczamy et hve Cetci Commisiey Naszey z władze MN RM zobudaney m p Jens y na potomne czekały decerminus zlecając Magistartowi Grodzieńskiemu wszelaka w przestrzeganiu dobrego rządu pilnych Insycurwi Ekonomi wszystkich takowych których Prawomocnym Porządkom Miasta Grunty Mieyskie trzymając we fagari śmieli nieodwłoczne procesowanie do dni zione offey.
Po odprawieniu Juridiki Zamkowey Miasta JKM Grodna do zorganizowania kluczow teyże Ekonomiey przy stepniąć niektóre motiva, które Nam okazuią były do postanowienia Poddanych Ekonomicznych na czynszach gołych pieniężnych, a po gotowani na wolności od robót wszelkich y innych powinności ab antiquo Dworowi należących przypomnić tu y annotować za rzecz słuszną rozumieliśmy A z tych iest
- Ustawyczne o to do JKM Poddanych Ekonomicznych podczas Seymu blisko przeszłego Grodzieńskiego Supplilli y Instans
- Znaczna y pewna przez to Prouentow JKM skarbowych centia.
- Wyzwolenie od wszelkich krzywd y ciążenia Poddanych JKM które po te czasy od Jchm PP Dzierżawcow albo Namiestnikow ich z okaziey dziennych roboty y inszych odbywania powinności ponosili y podejmowali.
- Wszelki ztąd pożytek Poddanych JKM którzy przed tym nad ustawy Reniforskie wielkiemi y nieznosnemi robociznami, podwodami y inszemi wymyślnemi wynalazkami aggrawowani byli, a teraz iusz pomienioną robotę y wszelkie wciązenia swoie dosyć tanio opłacać będą, płacąc do skarbu JKM za dzień ieden roboty oprócz Dziakla co znaczy lepszego gruntu z każdey włoki osiadłey y czynszowey nie więcey nad groszy trzy Polskich, a co z gruntow trochę pomiernieiszych po groszy półtrzecia a ze srebrnych zaś po dwa grosza y półtora grosza a znaypoślednieyszego gruntu po groszu tylko iednemu A przyłączywszy Dziakla do czynszów za robote przychodzących przyjdzie na włoke z gruntu przednego PR 30, z gruntow zaś podlejszych PR 28, 25, 20, 18, 15, 12 aż do PR ….
- Sklonność wielka do tego samego JRM dobro w tym y wytchnienia abhove niego serwitutis poddanych swoich osobliwie upatrującego. Puste zaś włoki dla zapomożenia tymże poddanym mniejszą ceną rozdawane na czynsz zostawiliśmy.
A że Puszcze Dworne z sianożęciami zostawili bez roboty, tedy Poddani one dobrowolnie przyieli y wedtuy pomiary przez Miernika przysięgłego Andrzeia Tołoczka, do którego był przydani wiedz Nasz Commisarski włokami y słupami one rozebrali y czynsze ad proportionem włok swoich większe iako z wolnych od wszelkich ciężarow y podatkow płacić postąpili y sumitowali się. A w każdym kluczu P Podstarościego Krolewskiego zestawiwszy zwykł w Ustawach opisany Poddani dobrowolnie onymi wydawać postąpili.
Także naprawdę Młynow, Karczem, grobel, stawow, wpustow, Dworow,Consernatią y gdzie potrzeba, restauratią, albo de Novo ereitią opisaliśmy, koszty naznaczyli y do Executiey przywodzić Jm P Viceekonomowi zleciliśmy.
Ktorymi to y My Consideratiami iako słusznymi przywiedzieni in Nomine Domini przystąpiliśmy do tego postanowienia y porządku, aby Poddani JKM całey włoki Grodzienskiey od tego czasu na czynszach tylko gołych pieniężnych a nie na robociźnie według ustaw Naszych terażnieiszych w tym Inwentarzu opisanych zostawili.
