Repla – Kościół Najświętszego Imienia Maryi
Opracowanie pochodzi z : Gazeta Diecezji Grodzieńskiej „Słowo Życia” – Паводле архіва Гродзенскай дыяцэзіі
W XVII w. Repla należała do znanego rodu Scypionów, potem – Wołłowiczów, w XVIII w. stała się własnością rodu Massalskich, potem – Głozierów. Pierwszą świątynię założono tu w 1632 r. przez podkomorzego grodzieńskiego Scypiona. Nowy drewniany kościół pod wezwaniem św. Anny, matki Najświętszej Maryi Panny, pobudował w 1730 r. książę Michał Massalski, kasztelan wileński oraz hetman polny WKL. W świątyni stały trzy ołtarze: główny – św. Anny, lewy boczny dwupoziomowy ołtarz z obrazem Najświętszej Maryi Panny w srebrnej szacie pośrodku oraz z ikoną Matki Bożej Częstochowskiej w drugim poziomie; prawy boczny – św. Antoniego z Padwy z obrazem św. Michała Archanioła u góry. Oprócz tego w 1783 r. generał Ksawery Massalski wzniósł tu jeszcze kaplicę. W 1850 r. starożytna świątynia została odnowiona: był to prostokątny w podstawie drewniany kościół o dwóch wieżach 29 na 17 łokci (ok. 18,5 na 11 m), wewnątrz którego znajdowało się pięć ołtarzy.
Pod koniec XIX w. zauważono, że świątynia już nie może zmieścić wszystkich swych wiernych. Architekt Płotnikow w 1900 r. stworzył projekt neogotyckiej świątyni z cegły o dwóch wieżach, ale ten nie zadowolił parafian, ponieważ kościół uznano za zbyt mały (oryginał początkowego projektu zachowany do dziś w archiwum parafii). Dojlid zmienił szkice, powiększył wymiary kościoła i w 1902 r. rozpoczęto budowę nowej świątyni. 15 września został uroczyście założony i poświęcony kamień węgielny.
Budowa kościoła była prowadzona dzięki składkom parafian oraz staraniom ks. Władysława Ławrynowicza. W 1908 r. nowy murowany kościół był już ukończony. Ołtarz w starym kościele był skierowany na południe, nową zaś świątynię pobudowano przed wschodnią fasadą starego z ołtarzem orientowanym na wschód. Świątynia została konsekrowany pod wezwaniem Najświętszego Imienia Maryi. Podczas I wojny światowej została uszkodzona, w czasie międzywojennym została odnowiona. Kościół Najświętszego Imienia Maryi w Repli to świątynia o dwóch wieżach i trzech nawach, wzorowana na bazylice, prostokątna w podstawie, z dwoma zakrystiami oddzielonymi transeptem przy prostokątnym prezbiterium. Końce fasad zostały oznaczone wysokimi neogotyckimi wieloząbkowymi tarczami. Główną fasadę zdobią dwie czworoboczne czterokondygnacyjne wieże-dzwonnice pod stromymi wielobocznymi szpicami. Ściany wzmocnione piętrowymi podporami, całość jest pokryta systemem dachów blaszanych. Wnętrze kościoła, podzielone czterema parami filar na trzy nawy i pokryte systemem krzyżowych sklepień na spiczastych łukach podpężnych, upiększają trzy ołtarze. Ołtarz główny stworzono w latach 1990., w jego centrum znajduje się duży rzeźbiony Krucyfiks, po lewej stronie znajduje się obraz św. Faustyny, po prawej – Jezusa Miłosiernego. Nawy boczne rzeźbione i neogotyckie, stworzono na początku XX w.: w lewym ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy z obrazem św. Józefa u góry, a w prawym – obraz św. Antoniego (jego monogram zamieszczono w górnej części niszy ołtarza), na górze – obraz Jezusa dźwigającego krzyż. Zainteresowanie wywołują również rzeźbione w stylu neogotyckim ambona i konfesjonały. Podłogę wyłożono ceramicznymi kaflami. Nad narteksem zrobiono chór organowy, na którym dotychczas znajdują się barokowe organy. Ogrodzenie terenu przykościelnego zostało wykonane z kamienia, główne wejście upiększa trzyczęściowa brama z czerwonej cegły. Na południowej linii ogrodzenia wmurowano dwupokojową neogotycką kaplica czaszek z czerwonej cegły i kamienia.
Do parafii replańskiej (zawsze wchodziła do dekanatu wołkowyskiego oprócz lat międzywojennych, gdy należała do dziekanatu Łunno) należała kaplica w Ciereszkach oraz murowana świątynia na miejscowym parafialnym cmentarzu, jak również do 1864 r. filialny kościół w Werejkach ( od 1921 r. samodzielna parafia). Przy kościele działały szkoła parafialna oraz szpital. W 1939 r. liczba wiernych przekraczała 4200 osób. Kaplica na cmentarzu była grobowcem rodu Głozierów-Zalutyńskich, którzy mieli siedzibę w sąsiedniej wiosce Duchowlany. W XIX w. została pobudowana neogotycka rotunda z kamienia, okrągła w podstawie, uwieńczona półsferycznym sklepieniem, z kryptą u dołu. Na początku XX w. do ściany ołtarza kaplicy z czerwonej cegły dobudowano zakryte zejście do krypty, boczne ściany którego również miały nisze dla trumien. Kaplicę ogrodzono kamienno-cegielnym ogrodzeniem. W latach władzy sowieckiej kaplica została zrabowana i zostawiona w stanie ruin, jej odbudowanie rozpoczęto dopiero w latach 90. ub.w. Dotychczas przeprowadzono tylko prace konserwacyjne – nad rotundą odnowiono betonowy szpic z lat 30. ub.w., zamieniono dach i wstawiono okna. Status pomnika architektury świątynia otrzymała dopiero w latach 90. XX wieku.
Powrót do indeksu kościołów
Related Images: