Opracował: Piotr Paweł CYPLA
Pomimo mnogości przeróżnych zapisów na temat przedmiotowego rodu ciężko jest
w materiałach historycznych odnaleźć jakiekolwiek informacje na temat Lisowskich zamieszkujących w okresie XVII wieku na Grodzieńszczyźnie.
W dokumentach popisowych z pospolitego ruszenia roku 1698, jako przedstawiciel ziemi grodzieńskiej wspomniany jest „Mateusz Lisowski, wraz z okoliczną szlachtą” [1]. Rzeczonego Mateusza wymieniają także Boniecki i Uruski, przypisując go do herbu Ślepowron (odmiana litewska). Uruski opisując Lisowskich vel Lissowskich herbu Lis,
jako szlachtę grodzieńską wymienia wylegitymowanych w Cesarstwie w 1835 roku
i zapisanych do ksiąg szlachty Guberni Grodzieńskiej:
„Jan syn Kazimierza, z synami: Michałem i Józefem;
Stanisław syn Macieja, z synami Aleksandrem i Maciejem;
Mikołaj syn Macieja z synami: Mikołajem, Michałem, Andrzejem, Franciszkiem i Janem oraz Onufry syn Macieja z synami: Kacprem i Kazimierzem.” [2]
W powyżej cytowanym fragmencie Uruski wymienia dwóch rodzonych braci – Kazimierza i Macieja oraz ich potomków. Obydwaj byli synami Franciszka, wnukami Marcina, prawnukami Mikołaja, praprawnukami Krzysztofa, który był synem Jana,
a wnukiem Jakuba urodzonego około 1550 roku.
Historia opisywanej linii rodowej rozpoczyna się w połowie XVI wieku
na Ziemi Wiskiej (Wizkiej) od praprzodka Jakuba – komornika ziemskiego powiatu radziłowskiego. W XVII wieku potomków Jakuba odnajdujemy na Ziemi Grodzieńskiej
w parafii jezierskiej, a później w Dziębrowie i Szczuczynku (powiat nowogródzki) – tam pozostają nieprzerwanie do 1943 roku. Ich późniejsze – bardziej współczesne losy – to już Polska centralna, gdzie pozostają do dnia dzisiejszego…
To właśnie ta linia rodowa Lisowskich jest tematem publikacji prof. Andrzeja Lisowskiego opracowanej przy współudziale Stowarzyszenia Rodów Grodzieńskich – „Lisowscy Grodzieńszczyzny herbu Lis” (do pobrania).
Potomkiem tej linii jest 94-letni prof. Andrzej Lisowski, a kontynuatorem jego syn – Andrzej junior. O współcześnie żyjących potomkach linii rodowej Jakuba przeczytamy również w dwutomowej publikacji wydanej i opracowanej w 2011 roku
przez prof. Andrzeja Lisowskiego. Jest to niewątpliwie rodzaj wspomnień człowieka, który tworząc je w 2011 roku – jak to sam stwierdził – wszedł dawno w ósmą dekadę swojego życia. Łącznie publikacja tworzy „Wspomnienia osobiste z epoki wielkich przemian”:
Tom I: Na Kresach – czas pokoju i wojny.
Tom II: W górnictwie – czas sukcesów i klęsk.
[1] Acta Stanów Wielkiego Xięstwa Littewskiego na Pospolite Ruszenie Vigore Laudum Wileńskiego 14 Augusti 1698. Postanowionego między Ławnem a Puzewiczami w Powiecie Grodzieńskim Zgromadzonych Anno Domini 1698 Dnia 21 Decembris. W Wilnie w Drukarni Oyców Franciszkanów Roku 1699, 10 Martij. Wpisany wraz z Chorągwią Rotmistrza Hrehorego Kotowicza
[2] S. Uruski, Rodzina. Herbarz Szlachty polskiej, Tom IX, s.121
O herbie Lis
O Lisowskich i ich gniazdach rodowych
Lisowscy z Grodzieńszczyzny – nekropolie
Tablice genealogiczne rodu Lisowskich
Indeks osobowy Lisowskich
Powrót do indeksu rodów
