Seweryn Uruski o tym rodzie napisał: „dom dawny i niegdyś zamożny w powiecie grodzieńskim, brał przydomek Wahanowski i pisał się z Wahanowa.” Jako pierwszego z rodu wymienia Bohusza – koniuszego litewskiego w 1475 roku. Po nim kolejnych, zapewne potomków wywodzących się z jego linii. Kasper Niesiecki również jako pierwszego z rodu wymienia koniuszego litewskiego, ale ten z kolei nazywa go Wachanowskim. Jerzy Sewer hr. Dunin-Borkowski, opisał ten ród w sposób następujący: „Micuta h. Gozdawa p. Wachanowski w grodzieńskim 1674 (Con.) v. Miczutha na Litwie 1580 (Ks. Podskarb. za Stef. Bat.) 1580 (Metr. Lit. Ks. Zap. 66 f.169) 1475 (Metr. Lit. Ks. Zap. 25 f. 183 odw.)” Potwierdza więc istnienie tego rodu już w 1475 roku, podając jako źródło Metrykę Litewską. W opisie tym pojawia się także inna forma nazwiska, używana przez jednego z przedstawicieli tego rodu – Miczutha.
Na przestrzeni wieków piastowali wiele urzędów ziemskich, posiadali zaszczytne godności i tytuły nadawane im z woli panujących władców. Byli dobroczyńcami i fundatorami klasztorów, kościołów i cerkwi. Uczestniczyli w walkach niepodległościowych i wielu zrywach powstańczych. Ziemia grodzieńska była ich kolebką, ale występowali też na ziemiach: żmudzkiej, kijowskiej, brzeskiej… Skoligaceni byli z wieloma rodami, zarówno polskimi, litewskimi, jak i włoskimi. Pieczętowali się nieprzerwanie herbem Gozdawa, zwanym też (Gozdawita, Gozdowa, Gozdowita, Gozdowo, Gozdzie, Gzdow, Lilium). Jan Długosz uznawał ten herb za jeden z najstarszych polskich herbów „Gozdowa, que Uium candens in campo rubeo defert. Genus Polonicum et dominis suis fidum.”, datując go w Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae na lata 1464-1480.
Opis rodu z herbarza Kaspra Niesieckiego
Opis rodu z herbarza Seweryna Uruskiego
Pisali się z Wahanowa – w księgach Sądu Ziemskiego Grodzieńskiego z połowy XVI wieku ich przydomek brzmiał изъ Ваганова – jest to zapewne określenie miejsca skąd się wywodzili. Gdzież zatem jest to miejsce? Wyganowo (Wysokie Litewskie), pisane też Wygonowo, Vyganovo, Vyganov, Vygonovo lub Выганова (Высокае), Выганово (Высокое), Vyhanova (Vysokaje), Выганава Выганаў, Выгоново – współrzędne geograficzne: 52° 21’52.72″N, 23° 23’58.67″E. Okolica ta przynależała do parafii Trójcy Przenajświętszej.
Z czasem ród Micutów opuścił Wyganów i rozprzestrzenił się na rozległych ziemiach Grodzieńszczyzny. Ich ślady znajdujemy w takich okolicach, jak: Swisłocz, Hoża, Kuźnica, Łosośna, Starpejki, itd. Znajdujemy ich także w innych powiatach, gdzie zapewne sprawowali różne urzędy, takie jak: cześnik sanocki, starosta szumilski, miecznik witebski, skarbnik kowieński, podkomorzy sokólski, pisarz ziemski kijowski, podczaszy lidzki. Wszyscy opisani wywodzili się jednak z wspólnego pnia rodowego – ich wspólnym przodkiem był Bohusz, koniuszy litewski wzmiankowany w 1475 roku…
Poniżej sukcesywnie uzupełniana lista przedstawicieli tego zacnego rodu – osoby zaznaczone kolorem czerwonym nie posiadają jeszcze opisu, wyświetlane z podkreśleniem opis taki posiadają (kliknięcie powoduje otworzenie opisu osoby):
MICUTA Bohusz (koniuszy litewski)
MICUTA Piotr,
MICUTA Bohusz Piotrowicz
MICUTA Jan
MICUTA Olbrycht Jerzy
MICUTA Jakub
MICUTA Jerzy
MICUTA Kazimierz Ludwik Florian
MICUTA Kazimierz
MICUTA Hieronim
MICUTA Bogusław Marcjan
MICUTA Jan Nepomucen Kazimierz (oboźny grodzieński)
MICUTA Antoni Tomasz
MICUTA Adam
MICUTA Karol
MICUTA Anna
MICUTA Katarzyna
Powrót do indeksu rodów
Powrót do indeksu herbów
